
حسابداری در دنیای امروز به خاطر پیچیدگیهایی در اقتصاد به بخشهای مختلف تقسیم میشود . این تقسیم بندی در واقع به منظور نظم و ترتیب اطلاعات مالی انجام شده است.
انواع حسابداری شامل این 7 مورد است:
- حسابداری بازرگانی
- حسابداری صنعتی یا همان حسابداری بهای تمام شده
- حسابداری مالیاتی
- حسابداری بودجه
- سیستم حسابرسی
- حسابداری مدیریت
- حسابداری دولتی
حسابداری دولتی چیست ؟
حسابداری دولتی پروسهای است که گزارش اخبار بودجه و اتفاقات مالی همه دستگاههای اجرایی مربوط به دولت را جمعآوری، ثبت، و گزارش میکند. هدف اصلی حسابداری دولتی، اجرای فرآیندها، برنامهریزی، تصمیمسازی و تصمیمگیری در مورد نظارت بر بودجه است.
در واقع طی این برآورد اطلاعات مالی همه موسسات جمعآوری، پردازش و گزارش میشود و برنامه سالانه و تصمیمگیری مالی به درستی هدایت میشود، آموزش حسابداری دولتی با اینکه ممکن است با حسابداری بازرگانی شباهتهایی از نظر لغوی با هم داشته باشند ولی تفاوتهای زیادی دارند. از جمله تفاوت در صورت حسابهای مالی، در حسابداری ارگانهای دولتی سرمایهای که مالکیت افراد را نشان میدهد وجود ندارد بلکه حساب اضافه به جای آن وجود دارد که تفاوت بین دارایی بدهی را نشان میدهد.
هدف حسابداری دولتی و بازرگانی
در شرکتهای بازرگانی هدف کسب سود است و وضعیت با موسسات دولتی متفاوت است، وظایف در موسسات دولتی و اهداف شرکتهای بازرگانی با عنایت به انگیزه موسسه تفاوت دارد ،حسابداری دولتی بر اساس قانون بودجه است یعنی بر اساس قوانین و مقررات تعیین میشود، در دولتی هم پشتیبان ارزی به عنوان یک حساب غیر وابسته است.
در هر دو آنها میتوان از نرمافزارهای استفاده کرد ولی به دلیل تفاوت آن دو، نرم افزار شرکت بازرگانی را نمیتوان برای موسسات دولتی استفاده کرد در هر دو حسابداری شیوه دارایی و هزینهها هم با هم متفاوت است با خرید نرمافزار هلو با انواع حسابداریها آشنا شوید چون این نرم افزار یکی از بهترین و کاربردیترین نرمافزارهاست، افرادی که از این نرمافزار پشتیبانی میکنند در ساعتهای مختلف به شما خدمات ارائه میدهند.
تفاوت حسابداری دولتی با حسابداری بازرگانی
حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی با اینکه در بسیاری از موارد ممکن است مشابه به نظر برسند، اما تفاوت های زیادی دارند. این دو در 4 مورد با هم تفاوت دارند که مهمترین آن تفاوت در گزارشات مالی (صورت های مالی) است. نکته جالب اینجاست که حسابداری دولتی گاهی با حسابداری ملی نیز اشتباه گرفته می شود.
تفاوت در صورت های مالی: در حسابداری سازمان های دولتی چیزی به نام سرمایه که مالکیت افراد را نشان می دهد وجود ندارد، بلکه حساب مازاد به جای آن وجود دارد که نشان دهنده تفاوت بین دارایی با بدهی است.
در شرکت های بازرگانی به این دلیل که هدف کسب سود است، وضعیت با موسسات دولتی متفاوت است. یکی از دلایل تفاوت صورت های مالی نیز همین مسئله است. در واقع در سازمان های دولتی و موسسات بازرگانی، اهداف و وظایف بر اساس انگیزه موسسه با هم تفاوت دارند.
اهمیت بر ضرورت تقدم قانون (رعایت کنترل بودجه ای): حسابداری دولتی بر اساس قانون بودجه استوار است. به این معنی که این نوع از حسابداری بر اساس قوانین و مقررات تعیین می شود، لذا هر زمان که بین قانون و اصول پذیرفته شده در حسابداری تضاد وجود داشته باشد، قانون در اولویت است.
لزوم نگهداری حساب مستقل: در حسابداری دولتی هر منبع مالی به عنوان یک حساب مستقل محسوب می شود و با آن حساب به عنوان یک موسسه جداگانه و مستقل رفتار می شود. بر این اساس، سیستم حسابداری مورد استفاده در حسابداری دولتی نیز بر این اساس تغییر می یابد. به همین دلیل امکان استفاده از انواع رایج نرم افزار حسابداری در شرکت های بازرگانی در موسسات دولتی وجود ندارد.
تفاوت در مبانی مختلف ثبت حسابداری: ثبت حسابداری نیز کمی در حسابداری دولتی متفاوت است. گستردگی فعالیت در زمینه حسابداری دولتی باعث می شود روش های مختلفی در حسابداری ابداع شود.
ثبت دارایی های ثابت متفاوت است: در حسابداری دولتی دارایی های ثابت به عنوان هزینه در نظر گرفته می شوند، در صورتی که در حسابداری بازرگانی دارایی ها خریداری شده به عنوان بهای تمام شده به حساب دارایی منظور می گردند، سپس به مرور زمان و بر اساس عمر مفید به حساب هزینه زده می شوند.
اصول حسابداری دولتی
اگر بخواهیم به طور خلاصه به اصول حسابداری دولتی اشاره کنیم این اصول شامل 5 مورد زیر هستند:
- رعایت حساب های بودجه ای و دولتی
- استفاده از حساب های مستقل
- رعایت حق تقدم قوانین و مقررات مالی هر کشور بر اصول پذیرفته شده حسابداری
- تامین اعتبار در ایجاد و تعهد
- استفاده از مبنای نیمه تعهدی و تعهدی تعدیل شده
نکته: برخی از این موارد در بخش قبلی توضیح داده شدند و جزئی از تفاوت های حسابداری دولتی و حسابداری بازرگانی نیز به شمار می روند.
انواع تنخواه گردان در حسابداری دولتی
تنخواه گردان نیز در حسابداری دولتی به انواع مختلفی تقسیم می شود که شامل موارد زیر است:
تنخواه گردان خزانه: اعتباری که نزد بانک مرکزی قرار دارد و در حساب درآمد عمومی قرار دارد که به واسطه قانون امکان استفاده از مقدار معینی از آن در سال مالی برای رفع نیازهای خزانه وزارت اقتصادی وجود دارد.
تنخواه گردان استان: تنخواه گردان استان وجهی است که خزانه از محل اعتبار تصویب شده برای ایجاد تسهیلات لازم در پرداخت هزینه های جاری و عمرانی در اختیار نماینده خزانه استان ها قرار می گیرد.
تنخواه گردان حسابداری: مبلغی که خزانه و نمایندگی خزانه استان در اختیار ذی حساب قرار می دهد تنخواه گردان حسابداری است.
تنخواه گردان پرداخت: این تنخواه گردان پرداخت میزان مبلغی از محل تنخواه گردان حسابداری است که از طرف ذی حساب و با گرفتن تایید از وزیر یا رییس دستگاه در اختیار ماموران مجاز قرار می گیرد.
حسابداری دولتی به عنوان یکی از انواع حسابداری مشاغل مرتبطی را نیز با خود به همراه دارد. این مشاغل شامل موارد زیر هستند:
- حسابرس IRS
- حسابدار دولت
- نماینده خزانه داری
- حسابداری رسمی معتبر
- مدیر مالی